نقش الگوریتم شبکه‌های اجتماعی در تصمیم‌گیری کاربران

چقدر از زمان شما صرف استفاده از محتوای پیشنهادی توسط پلتفرم های مختلف میشود؟ رضایت شما از چنین پیشنهاداتی به چه میزان است؟ به نظرتان شما چه میزان در انتخاب محتوای دریافتی خود نقش دارید؟ آیا به مصرف محتوا به شکل الگوریتمی عادت کرده اید و آن را ترجیح می دهید؟ اگر مایل به کسب اطلاعات از چیستی و چگونگی "دروازه بانی الگوریتمی" هستید، مطلب زیر را مطالعه کنید.

در عصر رادیو و تلویزیون، رسانه ها منبع اطلاعاتی افراد و مسئول انتخاب، ویرایش و یا حتی سانسور اطلاعات در دسترس مردم بودند و در واقع دروازه بانی اطلاعات و اخبار تماما بر عهده آنها بود. سپس، ظهور اینترنت و ایده هایی چون جریان آزاد اطلاعات نوید از بین رفتن دروازه بانی خبر و محدود نساختن انسان را میداد. اما برخلاف باورها، با آسان شدن دسترسی برای تولید محتوا، حجم محتوا به شدت زیاد شد و ظرفیت انسان برای مدیریت آنها محدود ماند. به همین منظور پلتفرم ها تشخیص دادند که برای آسان کردن استفاده کاربران، مشخص کنند که کدام بخش از این دنیای عظیم داده مرتبط با هر کاربر هست و فقط این اطلاعات را به آن نشان دهند بنابراین همچنان اطلاعات در دسترس هر فرد(در سطح فردی) انتخاب، ویرایش، تنظیم و دستکاری شده است اما اینبار توسط افراد این اتفاق نمیوفته، بلکه توسط الگوریتم ها هوش مصنوعی انجام می شود.

به دروازه بانی اطلاعات از طریق ماشین ها و الگوریتم ها دروازه بانی الگوریتمی گفته می شود. این بدان معنی است که الگوریتم ها تصمیم می گیرند که کاربران چه نوع و چه میزان محتوایی را مصرف کنند و یا چه محتوایی از دسترس آنها خارج باشد. در واقع الگوریتم ها رفتار مخاطب را شناسایی و دسته بندی کرده و با انباشت داده های استخراج شده از عملکرد پیشین آنها، سعی در پیش بینی عملکرد و واکنش آنان دارند و بدین ترتیب یادگیری ماشینی صورت می گیرد. این یادگیری باعث میشود الگوریتم ها دریابند چه محتوایی متناسب با سلایق کاربران است و به آنها محتوای متناسب با خواست آنها را پیشنهاد کنند و در عین حال محتوایی که به احتمال زیاد مورد علاقه شان نیست را نمایش ندهند. همانطور که گفته شد، سرویس های دیجیتالی و پلتفرم ها در عمل از دروازه بانی الگوریتمی جهت کسب تعامل هر چه بیشتر با کاربران و جمع آوری داده های بیشتر از آنها استفاده میکنند. البته اهداف و مقاصد آنها ممکن است با یکدیگر متفاوت باشد؛ افزایش رضایت مخاطب، مطلوبتر کردن تجربه کاربران، فروش کالا و خدمات، افزایش تعامل کاربران و هدفمند کردن تبلیغات از مهمترین موارد استفاده از دروازه بانی الگوریتمی هستند. به طور مثال80 درصد از ساعات تماشای نتفلیکس از توصیه های خودکار و الگوریتمی این پلتفرم نشات میگیرد، همچنین بر اساس برآورد ها، نزدیک به 35 درصد از فروش آمازون از طریق توصیه های خودکار به کاربران است.

دستکاری نوع و میزان دسترسی کاربران به محتوا با کمک الگوریتم ها، تاثیرات گسترده ای بر حوزه های مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ... داشته است می تواند با تعیین دستور کار ذهنی افراد، سلایق فرهنگی و انتخاب های اجتماعی آنها را تحت تاثیر قرار دهد و در واقع حق آزادی اطلاعات را از آنها سلب کند. شخصی سازی محتوای دریافتی کاربران طبق رفتارهای پیشین، موقعیت مکانی و سایر اطلاعات آنها، ایجاد اتاق پژواک و غوطه ور کردن کاربر در باورها و ارزش های همسوی خود و عدم دسترسی به محتوای مخالف با آنها، همگی از تاثیرات دروازه بانی الگوریتمی می باشد؛ عملی که امروزه مخالفان و موافقان بسیاری دارد و هر گروه دلایل خاص خود را دارند.